Otomobil,motosiklet gibi diğer ulaşım araçlarına göre daha ucuz olması ve alışıla gelmiş şehir trafiğinden kaçarak seyahat edilebilmesi, ulaşılabilirliği ve kullanım kolaylığı nedeniyle elektirikli scooterlar ve benzerleri en çok tercih edilen şehir içi ulaşım araçlarından biri haline geldi.
Ancak bu scooter çılgınlığının popülerliğin artması, scooter kazalarıyla ilişkili travmatikyaralanmaların da artmasına neden oldu.
Bu ulaşım araçlarını kullanırken diğer trafik kurallarına uymamak, kask ve diğer koruyucu önlemeleri almamak, özensiz ve riskli sürüş gibi hayati tehlike yaratan birçok travmaya da maruz kalınmasını kaçınılmaz hale getirebilir.
Doç Dr. Metinİlhan Dağsuyu , scooter kullanımının yaygınlaşmasının travmaya bağlı çenekırığı oranını belirgin bir bir biçimde artırdığını açıkladı ve tedavisi ile ilgili bilgi paylaştı.
Yüzdeki yaralanmalar sıklıkla kombinasyon halinde meydana gelir. Örneğin aynıyaralanma sonucu göz ve burun ya da ağız ve yanak zarar görebilir.
* Kırık bir altçene, genellikle ağrıya ve şişmeye neden olur, dişlerin birbirleri ile kapanışuyumunu değiştirir ve kişinin ağzını tam olarak açmasını engeller.
* Kandil kırığıgibi alt çenenin ekleme yakın bölümlerinde ortaya çıkan kırıklar hiç belirtivermeyebilir ama çene hareketlerinin normalde sapmasına veya kısıtlanmasınaneden olur.
* Yüzün orta Bölümündeki üst çeme kırıkları yüzde şişmeye, çift görmeye, uyuşmaya, gözküresinin çökmesine, dişlerin birbirine oturmasında değişikliklere ve ön dişlerde ciddi travmalara neden olabilir.
* Çene ve yüzkırıklarını muayene sırasında tespit edebilirler ama teşhis genellikle röntgen veya bilgisayarlıtomografi çekimi sonucunda konulur.
Travma durumundaöncelikle diş travmaları değerlendirilir. Travmaya bağlı yer değiştirmiş dişleranestezi altında yerine alınır. Bu dişler sağlıklı dişler ile birbirine sabitlenerek sabitlenebilir. Dişler travmaya bağlı yerinden çıkmışsa, mümkünse ıslak bir pamuk, izotonik serum veya süt içerisinde muhafaza edilerek en kısa sürede bir diş hekimine başvurulur. Yerden çıkan dişler erken müdahale ile eskiyerine konulabilir ve kaybedilmeyebilir. Travma geçiren dişlere kanal tedavisiuygulanması gerekebilir.
Kırık çeneparçaları çoğunlukla cerrahi tedavi ile birbiri ile doğru pozisyondasa bitlenir. Bazı durumlarda çene hareketleri kısıtlanarak iyileşme sürecibeklenebilir. Kimi vakalarda ilave ortodontik tedaviler veya Ortognatik cerrahi denilen çene düzeltimi cerrahisi gerekebilir. Hangi yöntemin izlenileceğine hekim hastanın teşhis değerlendirmesini yaparak uygun bir tedavi planlanmasıile karar verir.
Büyükşehirlerdeki ulaşım sorunları nedeniyle kolayca erişilebilen ve bize istediğimiz yere hızlı ulaştırma özerkliğini veren bu pratik kişisel araçları giderek daha fazla tercih ediyoruz. Elektrikli scooterlar ve benzerleri tüm dünyada trend halinde en yaygın kullanılan ulaşım araçlarından birine gelmiş durumda. Fakatl ütfen bu araçların risklerini bilerek ve güvenliğe özen göstererek hayatımızın önemli bir bölümünde travmaya bağlı sorunlar nedeniyle zor zamanlar geçirmektensakınalım.
Doç. Dr Dağsuyu,yukarıda sayılan tüm faktörleri dikkate alarak; genel sağlığınız, hayatınız veağız ve diş sağlığınız için bu ulaşım araçlarını kullanırken koruma önlemlerini almanın ve trafik kurallarına uymanın önemini vurguladı.
Doç Dr. Metinİlhan Dağsuyu
